Kolejna
kapela z kasety Top Punk's to znów legenda. Kapela bez
której polska muzyka rockowa byłaby prawdopodobnie inna, a na pewno
byłaby uboższa, tym razem mowa o grającej muzykę z pogranicza
punka i nowej fali Brygadzie Kryzys.
Był
lipiec 1981 roku kiedy dwaj znani już na polskiej scenie punkowej i
cenieni przez fanów muzycy były gitarzysta i wokalista Kryzysu
Robert Brylewski i grający wcześniej w grupie Tilt również
gitarzysta i wokalista Tomek Lipiński postanowili zagrać razem, i
stworzyli zespół który z czasem przyjął nazwę Brygada Kryzys.
Skład zespołu uzupełnili byli muzycy Kryzysu basista Ireneusz
Wereński, saksofonista Tomasz Świtalski oraz perkusista Sławek
Słociński i grający na kongach Jarosław Ptasiński. Początkowo
zespół próby miał w akademiku przy ulicy Kickiego. Jednak podróże
na Pragę były dla muzyków zbyt uciążliwe i gdy tylko trafiła
się okazja zmienili lokal na pomieszczenie w warszawskim klubie
„Riviera-Remont”. Szerszej publiczności pierwszy raz
zespół zaprezentował się jesienią 1981 roku występując w
warszawskim klubie „Riviera-Remont” na wspólnym koncercie z
stawiającą również pierwsze kroki Republiką. Występ Brygady
został zarejestrowany i wydany bez zgody członków zespołu na
początku 1982 roku w Wielkiej Brytanii przez wytwórnię Fresh
Records UK jako album zatytułowany Brygada Kryzys. W
listopadzie 1981 Brygada Kryzys wyruszyła w trasę po Polsce z
brytyjskim zespołem TV 21, a następnie koncertowała w Jugosławii.
Podczas występów na Bałkanach zespół
zaproszono do prywatnego studia nagraniowego „Druga Maca”, co
znaczy „Drugi Kocur”. Właścicielem studia był Enco Lesić,
muzyk, producent muzyczny i przedsiębiorca, współpracujący
wytwórnią Jugoton. Nagrywało tam wiele zespołów belgradzkiego
rocka, wśród nich ŠarloAkrobata, Idoli i Električni Orgazam.
Właśnie przedstawiciele tej wytwórni zaproponowali zespołowi
nagranie dużej płyty. Jugoton była to największa wytwórnia
płytowa i sieć sklepów z płytami w dawnej Jugosławii.
Podpisywała ona kontrakty płytowe z wszystkim ważniejszymi
artystami z dawnej Jugosławii, a poza tym wydał na lokalnym rynku
wiele płyt popowych i rockowych gwiazd ze świata takich jak The
Beatles, Elvis Presley, The Rolling Stones, Madonna, U2, David Bowie,
Eurythmics, Kate Bush, Public Image Limited, Kraftwerk, Queen, Deep
Purple, Pink Floyd czy Iron Maiden. Niestety do nagrania płyty nie
doszło z powodu wprowadzenia w Polsce stanu wojennego, który
uniemożliwił muzykom ponowny wyjazd do Jugosławii. W ogóle stan
wojenny znacznie spowolnił tempo rozwoju kariery zespołu
przekreślając możliwość wyjazdu na koncerty w Holandii, a także
w zasadzie uniemożliwił granie koncertów w kraju. Problemy zespół
miał też z miejscem do prób. Zespół nie mógł już ćwiczyć w
Rivierze – sprzęt zespołu został po prostu aresztowany. Drzwi
sali prób opieczętowano. Dla muzyków nie stanowiło to jednak
przeszkody zerwali plomby i zabrali co ich. Brygada w tym czasie
tułała się po Warszawie. Grała w klubie artystów-ceramików na
Żoliborzu (tam powstał pierwszy utwór stanu wojennego Brygady Too
Much), a następnie w domu kultury na Bielanach. Sytuacja zespołu
nie przedstawiała się najciekawiej, dlatego też sporym
zaskoczeniem było wybranie Brygady do przetestowania możliwości
nowo otwartego studia Tonpressu na warszawskim Wawrzyszewie. Zespół
zawdzięczał to operatywności i po trosze też koneksją swojego
menedżera Jacka Olechowskiego. Jacek Olechowski poprzez rodzinne
powiązania miał kontakt z szefową Tonpressu. Podczas sesji
testowych nagrano kilkanaście utworów z których dziewięć
znalazło się na wydanym w 1982 roku albumie Brygada Kryzys
(zwanym również od koloru okładki Czarną Brygadą).
Cenzura odrzuciła utwory Wojna i Too Much. W tej sesji
udział brał nowy perkusista grupy Janusz Rołt który zastąpił
Sławka Słocińskiego. Bardzo duży wpływ na brzmienie płyty miał
jej realizator dźwięku którym był Kuba Nowakowski. Wydanie albumu
okupione zostało licznymi sporami z wydawcą. Tonpress starał się
na przykład osłabić wymowę płyty, opatrując ją okładką z
wizerunkiem klauna. Jednak muzycy nie wyrazili na to zgody. Mimo
problemów płyta się ukazała. Pozbawiona tytułu w czarnej
kopercie, na której widniał jedynie charakterystyczny logotyp
zespołu wraz z jego nazwą. Album nie przełożył się w żaden
sposób na funkcjonowanie grupy - każdy z muzyków dostał po kilka
egzemplarzy winyla oraz niewielkie honorarium. Latem 1982 roku grupa
uczestniczyła w zdjęciach do filmu "Koncert" Michała
Tarkowskiego (film Trafił na ekrany kin dopiero w 1985. Brygada
Kryzys wykonywała tam utwór Wojna. Brak perspektyw i
ograniczone pole manewru dusiły zespół. Kiedy jeszcze władze
zażądały zmiany nazwy na Brygada K. uzależniając od tego udział
zespołu w koncertach, muzycy podjęli decyzję o zakończeniu
działalności. We wrześniu Brygada Kryzys zagrała czterech
pożegnalnych koncertów w warszawskiej Rivierze, (razem z Brygadą
na scenie pojawili się Kult, TZN Xenna i Deuter) . Po czym Brylewski
i Lipiński rozwiązali zespół. Po zakończeniu działalności
Brygady Kryzys Lipiński, Brylewski, Ptasiński oraz z Pawłem
„Kelnerem” Rozwadowskim utworzyli zespół Aurora. Tomek Lipiński
jednak szybko opuścił tą formację reaktywując Tilt, a sama
Aurora przekształciła się w kolejną legendę lat osiemdziesiątych
- zespół Izrael.
Kolejny
raz na scenie Brygada Kryzys pojawiła się w 1991 roku. Zespół
wznowił działalność w składzie:
Robert
Brylewski (gitara)
Tomek
Lipiński (gitara, wokal)
Ireneusz
Weryński (bas)
Piotr
„Stopa” Żyżelewicz (perkusja)
Vivian
Quarcoo (wokal)
Włodzimierz
Kiniorski (saksofon)
Aleksander
Korecki (saksofon)
Latem
tego roku Brygadę Kryzys można było zobaczyć na festiwalu w
Jarocinie, a jesienią na katowickich „Odjazdach”. W 1992 roku na
rynku pojawił się nowy album grupy Cosmopolis . Płyta
zawierała między innymi kilka starych utworów które ze względów
cenzuralnych nie mogły zostać opublikowane wcześniej (To co
czujesz, Wojna, Too Much). Zespół zaczął
nagrywać tę płytę w październiku 1991 roku , a zakończył
dopiero w sierpniu roku następnego. Od końca 1992 aktywność
zespołu zaczęła maleć. 13 grudnia, w rocznicę wprowadzenia stanu
wojennego w latach 1992–1994 w warszawskim klubie „Remont”
Brygada Kryzys grała koncerty zatytułowane Stanik. Jeden z
nich (z 1993 roku) został nagrany i wydany w 1996 roku na kasecie
Live in Remont '93. W grudniu 1994 roku zespół ponownie
zawiesił działalność.
Kolejna
reaktywacja Brygady Kryzys to rok 2003. Tym razem skład zespołu
przedstawiał się następująco:
Robert
Brylewski (gitara)
Tomek
Lipiński (gitara, wokal)
Tomasz
Kvajah Szymborski (bas)
Sergiusz
Lisecki (saksofon)
Filip
Gałązka (perkusja)
Zespół
w tym składzie zagrał sporo, głównie klubowych koncertów na
terenie całej Polski. Brygada Kryzys pojawiła się w Bolkowie na
festiwalu Castle Party. W grudniu tego roku zespół zaprezentował
się w londyńskim klubie „Garage”. W roku 2005 z zespołu
odszedł Sergiusz Lisiecki, pojawili się natomiast starzy znajomi
Aleksander Korecki i Włodzimierz Kiniorski. Z czasem o występach
grupy znów było coraz mniej słychać. W czerwcu 2011 Brygada
Kryzys zebrała się specjalnie na dwa koncerty upamiętniające
zmarłego Piotra "Stopę" Żyżelewicza. Wystąpiła
wówczas w składzie Tomek Lipiński, Robert Brylewski, basista Piotr
Leniewicz i perkusista Karol Ludew (obydwaj z Tiltu). 21 listopada
2012 r., w trzydziestą rocznicę wydania albumu Brygada Kryzys,
zespół w składzie Tomek Lipiński (wokal, gitara), Robert
Brylewski (wokal, gitara), Filip Gałązka (perkusja) oraz Tomasz
Szymborski (bas) zagrał koncert w Studio Koncertowym Polskiego
Radia im. Agnieszki Osieckiej, który został na żywo wyemitowany na
antenie Programu III Polskiego Radia. Zapis tego koncertu ukazał się
na płycie Koncerty w Trójce vol. 4 – Brygada Kryzys XXX Live .
I to na razie tyle historii tej niezwykłej grupy, ale coś
czuję,że jej muzycy jeszcze razem zagrają, i na to czekam z
niecierpliwością.
Dyskografia
Brygada
Kryzys (1982 - płyta koncertowa wydana w Wielkiej Brytanii)
Brygada
Kryzys (1982 - tzw. Czarna Brygada)
Brygada
Kryzys (1991 - zmieniona wersja Czarnej Brygady)
Cosmopolis
(1992)
Jarocin
'93 (1993 - bootleg z zapisem koncertu z Jarocina 1993)
Live
in Remont '93 (1996)
Live
(1999)
Koncerty
w Trójce vol. 4 – Brygada Kryzys XXX Live (2013)
