Kolejny zespół którego utwór znalazł się
na albumie Fala to kolejny dowód na to, że użycie przymiotnika
legendarne wobec tego wydawnictwa jest jak najbardziej uprawnione.
Tym razem pozwolę sobie napisać kilka słów o jednym z pierwszych
polskich zespołów punk rockowych który zajął jedno z
ważniejszych miejsc w polskim panteonie wykonawców nowej muzyki
końca lat siedemdziesiątych i początku osiemdziesiątych
dwudziestego wieku, zespole który bez wydawanych w Polsce płyt,
mimo milczenia mediów błyskawicznie stał się legendą, zespole
którego muzyka ewoluowała od punka, poprzez ska i rock
steady, zimną falę i aż do punk funka z widocznymi (a w zasadzie
słyszalnymi) elementami free jazzu – grupie Kryzys.
Wszystko zaczęło się w roku 1978 kiedy to
czterech nastolatków z Warszawy Robert Brylewski (gitara, wokal),
Piotr „Mrówa” Mrowiński (gitara), Marek Iwańczuk (bas) i Kamil
Stoor (perkusja) założyli zespół The Boors. Muzycy jakiś czas
występowali pod tą nazwą, następnie krótko pod nazwą Kryzys
Romansu by w końcu, wiosną 1979 roku przekształcić się w grupę
Kryzys jednocześni uzupełniając skład o grającego na saksofonie
Tomasza Świtalskiego. Zaraz na początku 1980 roku nastąpiła
zmiana w składzie zespołu Miejsce Kamila Stora za bębnami zajął
student polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego Maciek „Magura”
Góralski, muzyk mający niebagatelny wpływ na twórczość zespołu
był autorem prawie wszystkich słów do piosenek Kryzysu w tamtym
czasie. Maciek z wakacji w Londynie przywiózł trochę płyt z
muzyką reggae, ska i rocksteady. Spodobało się i z czasem
elementy tej muzyki zaczęły się pojawiać w utworach zespołu. Z
nowym perkusistą zespól pojawił się na scenie 13 stycznia 1980
roku na koncercie w toruńskim klubie „Od Nowa”. W sierpniu tego
samego roku zespół zagrał na I Ogólnopolskim Przeglądzie Nowej
Fali w Kołobrzegu na którym oprócz Kryzysu zagrały takie zespoły
jak Tilt, Fornit, Powerocks , Nocne Szczury, KSU, Deadlock czy Kanał.
Później Kryzys wyruszył w Polskę grając dwie trasy:
: po Śląsku i po Pomorzu. W tym czasie Marka Iwańczuka na basie
zastąpił Ireneusz Wereński, a zespół w radiu studenckim Toruniu
dokonał kilku nagrań studyjnych. Utwory znalazły się na albumie
wydanym w 1994 roku na kasecie przez powstałą z inicjatywy Roberta
Brylewskiego wytwórnię „Gold Rock”. W nagraniu tego materiału
wziął udział również były członek grupy Deadlock Mirosław
„Szymon” Szadkowski który z Kryzysem występował do roku 1981.
Wiosną 1981 roku we Francji ukazał się, bez wiedzy członków
zespołu, nakładem wytwórni „Blitzkrieg Records” (Barclay)
album Kryzys. Na płycie znalazł się materiał w skład którego
weszły nagrania dokonane rok wcześniej na koncercie w Domu Kultury
w Ursusie oraz na próbie w warszawskim klubie Politechniki
Warszawskiej„Amplitron”. Na tym wydawnictwie nie słychać
jeszcze Irka Wereńskiego za to w nagraniach gościnnie wzięli
udział znany z grupy Atak, basista Dariusz „Magik” Katuszewski
oraz grająca na klawiszach Małgosia „Pyza” z zespołu Tilt.
Latem 1981 roku zespół pojawił się na festiwalu w Opolu, a także
w Teatrze Leśnym w Sopocie podczas koncertu Muzyka
Młodej Generacji, a jesienią tego roku z powodu problemów
personalnych Kryzys zakończył swoją działalność. Robert
Brylewski, Irek Wereński stworzyli z Tomkiem Lipińskim z grupy Tilt
kolejną legendę polskiego rocka – zespół Brygada Kryzys.
W
roku 1985 utwór zespołu Mam dość ukazał się na będącej
inspiracją do napisania tego tekstu poltonowskiej składance różnych
wykonawców Fala. W
1994 roku jak już wspominałem nakładem wytwórni Gold Rock ukazał
się album 78-81. Kolejna
płyty związane z grupą Kryzys to wydany w 2003 roku album
Dolina Lalek: Tribute to Kryzys vol. 1 oraz
wydany trzy lata później album Dolina Lalek: Tribute to
Kryzys vol. 2. Na tych
wydawnictwach utwory Kryzysu zagrali między innymi T.Love, Komety,
Farben Lehre, Stan Zwezda, Analogs, Pustki, Piżama Porno, Happy Pills
czy Dezerter. Wydanie obu tych albumów oraz fakt, że nie przeszły
one bez echa skłoniło muzyków Kryzysu do reaktywacji zespołu.
Grupa wystąpiła na koncercie w warszawskim klubie "CDQ"
15 marca 2006. Na scenie można było zobaczyć zespół w składzie:
Robert Brylewski (wokal, gitara), Maciej Góralski (perkusja),
Dariusz Katuszewski (gitara), Marek Iwańczuk (gitara basowa)o raz
Tomasz Świtalski (saksofon). Latem 2008 grupa wystąpiła na
festiwalu w Jarocinie. Również w kolejnych latach Kryzys można
było zobaczyć na scenie aczkolwiek w znacznie zmienionym składzie
razem z Brylewskim i Góralskim grali znany z występów z Tiltem,
Brygadą Kryzys, Izraelem oraz jazzowymi formacjami takimi jak Sesja
80 Acoustic Action, Free Cooperation, Young Power, Pick Up Formation,
czy Tie Break saksofonista Aleksander Korecki, grywająca na basie w
grupie 52UM Martyna „Nancy” Załoga oraz gitarzysta Andrzej
„LAL” Kasprzyk. W maju 2010 roku ukazał się wydany przez firmę
Songood House trzeci album grupy Kryzys Komunizmu.
W nagraniu materiału na tę płytę na saksofonie oprócz Aleksandra
Koreckiego przygrywał też Grzegorz Rytka. Album Kryzys
Komunizmu to powrót do
legendarnych piosenek z pierwszego okresu działalności grupy
nagranych na nowo. Warto wspomnieć, że autorem oprawy graficznej do
Kryzysu komunizmu jest ceniony
na świecie polski malarz Wilhelm Sasnal. Od tego czasu zespół
można usłyszeć w różnych miejscach w Polsce. Czekam na nowy
album.
Dyskografia
Albumy
- Kryzys (1981)
- 78-81 (1994)
- Kryzys komunizmu (2010)
Kompilacje różnych wykonawców
- Fala (1985, utwór: Mam dość)
