Bakszysz (Bakshish)

Na początek wykonawców z albumu Fala jeden z najdłużej istniejących zespołów polskiej sceny reggae, pochodząca z Kluczborka grupa Bakszysz. (w 1994 roku nazwa na płytach i plakatach zapowiadających zespół pojawiła się nazwa grupy zapisywana Bakshish)

Początki zespołu to wiosna 1982 r. kiedy to kilku muzyków z lokalnych zespołów postanowiło spróbować zagrać razem. Muzyka zespołu przeszła w szybkom tempie ewolucję jaką przeszła muzyka pochodząca z Jamajki od ska poprzez rock-steady po reggae. Rok 1982 to oprócz koncertów w całym kraju przyniósł również pierwszy poważniejszy sukces grupy – awans do finału i pierwszej dziesiątki w konkursie "Kto najlepszy w tym Rocku?". Rok 1983 to rok w którym po raz pierwszy na festiwalu w Jarocinie pojawiło się reggae. Pojawiło się od razu zdobywając serca publiczności. Niemała w tym zasługa muzyków z Kluczborka. Bakszysz jako jedyna amatorska grupa bisowała, no i znalazł się w dziesiątce wyróżnionych zespołów. Zespół stał się popularny, wiele koncertował, był obecny na wszystkich ważniejszych koncertach rockowych w Polsce. Między innymi grupę można było usłyszeć na Róbrege w Warszawie i Rocku Na Wyspie we Wrocławiu - w czasie którego pierwszy raz w Polsce zagrała gwiazda światowego reggae zespół Misty In Roots a ich występ poprzedzał właśnie Bakszysz. Nagrania zespołu rejestrowane na koncertach przez słuchaczy krążyły na kasetach w niezliczonych ilościach wśród fanów. Jedyne czego zabrakło to płyty. W tym czasie przez skład zespołu przewinęli się między innymi Marek Michalak (bas), Mariusz Kłosowski (perkusja), Maciej Oszczypko (klawisze) i Marcin Kaczyński (klawisze). W 1984 roku ponownie grupa pojawiła się w Jarocinie tym razem w roli gwiazdy. Zespól zagrał też na festiwalu FAMA (Festiwal Artystyczny Młodzieży Akademickiej) w Świnoujściu. W 1985 roku utwór zespołu Czarna droga znalazł się w nie byle jakim towarzystwie (Izrael, Siekiera, Tilt, Dezerter, Kryzys) na płycie Fala. Bakszysz występował wtedy aż trzynastoosobowym składzie z rozbudowaną sekcją dętą. Przez kolejne lata grupa nie mogła nadal doczekać się płyty. Muzykom pozostawały więc koncerty. W 1991 roku Bakszysz odbył swoją pierwszą zagraniczną trasę koncertową. Grupa zagrała w Niemczech. Na potrzeby tej trasy ukazała się kaseta demo Open Your Heart zawierająca utwory nagrane w studiu w Opolu. Kaseta ta była rozprowadzana podczas koncertów oraz rozsyłana pocztą. Rok 1992 to przede wszystkim kontrakt z firmą MJM Music dzięki czemu na rynku pojawiła się pierwsza płyta grupy, wydana po dopiero po dziesięciu latach obecności zespołu na scenie One Love.

Płytę nagrał zespół w składzie:

• Jarek „Jarex” Kowalczyk (wokal)
• Tomasz  Wójcik (gitara)
• Mariusz „Mario Tolo” Litner (gitara)
• Krzysztof „Stanley” Rzeźnik (bas)
• Sławomir „Ptahotek” Kaczmarzyka (klawisze)

w sesji gościnnie wziął udział znany z takich grup jak Voo Voo czy Armia Piotr „Stopa” Żyżelewicz (perkusja) Po wydaniu tej płyty zespół zagrał z powodzeniem w Jarocinie, na katowickich Odjazdach, a także na Rock FAMIE w Świnoujściu (fragment tego występu znalazł się na kasecie Rock FAMA). W 1994 zespół wspomagany przez Felixa Woltera z niemieckiej formacji The Vision nagrał album Eye. Na tej płycie po raz pierwszy pojawiła się nazwa grupy pisana Bakshish (być może na potrzeby niemieckiej publiczności) . Na Eye zadebiutował perkusista Grzegorz Popek, którego z czasem zastąpił Andrzej Rak. W tym czasie zespół zagrał w ramach promocji płyty, wiele koncertów. W pamięci fanów zapadł występ dla kilkunastu tysięcy osób w trakcie Dni Chaosu (zlotu punków) w Hanowerze, podczas walk pomiędzy policją a anarchistami. Niestety ze względu na chorobę która dopadła wokalistę Jarka Kowalczyka grupa musiała ograniczyć koncertową aktywność. Niema jednak tego złego co by na dobre nie wyszło w 1996 roku Jarek Kowalczyk w domowym zaciszu stworzył, pierwszy w Polsce projekt techno-dubowy Tabu Duby.W roku 2000 ukazał się album zespołu zatytułowany B-3. Utwory na ten album zostały nagrane w studiu Radia Opole. Ten czas to jednak przede wszystkim koncerty. Bardzo dobre koncerty. Rok 2007 to dwadzieścia pięć lat istnienia grupy z tej okazji muzycy zagrali podczas Ostróda Reggae Festiwal w towarzystwie wielu gości jubileuszowy koncert. W 2009 roku miała ukazać się dokumentująca pierwsze 10 lat istnienia zespołu płyta Jeden Czas. Podobno nawet była już wytłoczona. Niestety w wyniku nieporozumień zespołu z wydawcą nie znalazła się na półkach sklepów muzycznych. Po przerwie w występach w 2010 roku Bakshish w zmienionym składzie rozpoczął regularne próby i koncerty. Zespół pojawił się na wielu festiwalach, grupę można było również usłyszeć podczas koncertów klubowych w Polsce i w Wielkiej Brytanii. Rozpoczęły się też prace nad nowymi utworami i nową płytą. Album 4-I-ver ukazał się w 2012 r. Materiał nagrano w Studio „M” Radia Opole, a został ukończony w Pro Silesia Studio Radka Wociala, który wraz z Jarexem i Krzysztofem Niedźwieckim stał się współproducentem albumu. Muzyka z 4-I-ver różni się od poprzednich dokonań zespołu oprócz reggae oraz dubu słuchacz może usłyszeć elementy jazzu i soulu. (trzeba przyznać, że to bardzo smaczne połączenie). Płyta powstała w odświeżonym składzie. Trzon grupy tworzą jej wieloletni członkowie Jarek „Jarex” Kowalczyk i Mariusz „Mario Tolo” Litner oraz nowi, ale wcale nie gorsi muzycy Monika Biczysko (wokal, klawisze, saksofon), Damiana Poprawy (bas), wspomniani już Radek Wocial (klawisze) i Krzysiek Niedźwiecki (gitara). Do składu wrócił też Andrzej Rak (perkusja), w międzyczasie grywający w Maleo Reggae Rockers. Lata mijają a Bakshish ciągle na scenie i ciągle w rewelacyjnej formie.

Obecny skład zespołu to:

• Jarek „Jarex” Kowalczyk (wokal)
• Damian Poprawa (bas)
• Tomek Łukasiewicz (perkusja)
• Michał Kotas (gitara)
• Janusz Binkowski (klawisze)
• Anna Mrożek (wokal)
• Jakub Mitoraj (gitara)

Dyskografia

• Fala (1984 kompilacja różnych wykonawców – utwór Czarna droga)
• Open You Heart (1991 kaseta demo)
• One Love1 (1993)
• Eye (1994)
• B-3 (2000)
• 4-I-ver (2012)