Józef Broda

Na koniec prezentacji artystów z płyty Fala człowiek z zupełnie z innej bajki – Józef Broda. Tak sobie to wymyślił Sławek Gołaszewski by wśród młodych ludzi zafascynowanych muzyką reggae i punk rockiem pojawił się czterdziestoczteroletni „starzec” i to do tego grający muzykę ludową. Może Sławek kierował się przesłaniem utworu Józefa Brody w końcu Swoboda to nic innego jak Wolność czyli to co dal młodych ludzi wsłuchanych w reggae i punk rock była jedną z najważniejszych wartości. Zresztą kompozycję Józefa poprzedza na tej płycie utwór grupy Izrael Wolność a to w przecież to samo.

Urodzony 9 grudnia 1941 roku w Lipowcu koło Ustronia Józef Broda to znany muzyk ludowy, instrumentalista, kompozytor, pedagog, animator kultury muzycznej i budowniczy instrumentów ludowych. Gra na dudach, trąbach pasterskich, listkach i setce innych instrumentów. Muzykę łączy z teatrem obrzędowym i barwnymi opowieściami z morałem. Muzyki uczył się od największych mistrzów swojego regionu, między innymi od legendarnego Jana Kawuloka. W latach 70. wraz z Ryszardem Gabrysiem skomponował cykl miniatur muzycznych. Z Teatrem „Stu” z Krakowa brał udział w Światowym Festiwalu Teatrów Obrzędowych w Nancy w 1979 roku. W 1985 wraz z przygotowanym przez dzieci i młodzież spektaklem „Wokół wigilijnego stołu” odbył tournée po Burgundii. W drugiej połowie lat 90 grał z Warszawskim Kwartetem Saksofonowym wykonującym muzykę od Bacha po Kilara. W 1997 roku ukazała się płyta artysty Symfonia o przemijaniu, życiu, śmierci... wydawnictwo to stanowi muzyczną historię jednego dnia życia ludzi gór, od przebudzenia, poprzez modlitwę, pracę, wesele, do snu. Materiał na tę płytę zarejestrowany w naturalnych warunkach, bez użycia procesorów efektów, w przeważającej większości w domu artysty i w plenerze. W 2001 roku Józef wydał wraz z swym synem Joszko Brodą znany ze współpracy między innymi z Voo Voo Anną Marią Jopek, rodziną Pospieszalskich, Antoniną Krzysztoń czy grupą Raz Dwa Trzy album Jałmużna Postna. W latach 2000-2004 na antenie I programu Polskiego Radia współtworzył „Źródełko” - audycję dla dzieci poświęconą folklorowi. Józef Broda jest laureatem pierwszych nagród na festiwalach krajowych i zagranicznych, między innymi w Bukowinie Tatrzańskiej (1971), w Kazimierzu nad Wisłą (1973), Festiwalu Telewizji "Arany Pawa" w Budapeszcie (1974; I Nagroda Narodowa). Za swoją działalność, artystyczną i pedagogiczną był wielokrotnie nagradzany. W roku 2002 otrzymał najwyższe wyróżnienie samorządu terytorialnego powiatu cieszyńskiego w dziedzinie kultury - Nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika, a w 2006 - Nagrodę im. Karola Miarki przyznawaną od roku 1983 osobom indywidualnym za upowszechnianie kultury i nauki na Górnym Śląsku. W 2008 r. otrzymał Srebrny Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis, a 2012 został uhonorowany „Srebrną Cieszynianką” – Laurem Ziemi Cieszyńskiej, jako jeden z zasłużonych mieszkańców Śląska Cieszyńskiego. W roku 2016 otrzymał doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kategorii „twórczość ludowa”. Prowadził wiele festiwali, między innymi Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, Tydzień Kultury Beskidzkiej w Żywcu, Międzynarodowy Festiwal Folkloru w Zielonej Górze, „Święto Dzieci Gór” w Nowym Sączu (którego jest też kierownikiem artystycznym i reżyserem koncertów).

Jak już pisałem Józef Broda to człowiek z zupełnie innej bajki niż pozostali artyści pojawiający się w moich tekstach jednak Sławek Gołaszewski wybierając utwory na płytę Fala uznał, że jest na niej miejsce dla Józefa Brody, więc uznałem, że warto wiedzieć coś więcej o tym jak się okazuje niebanalnym artyście i jego twórczości. (może kiedyś ktoś was zapyta kim jest ten facet od ostatniego kawałka na płycie Fala – będziecie mogli błysnąć)

Znana mi dyskografia (nie daję głowy, że cała):

• Fala (1985 kompilacja, utwór Swoboda)
• Józef Broda i Warszawski Kwartet saksofonowy (kaseta)
• Symfonia o przemijaniu, życiu, śmierci... (1997)
• Muzyka źródeł – Beskidy (1997 kompilacja, utwory: Idzie owczar groniem, – pieśń pasterska, Melodia pasterska – Na gronicku, Taniec linder i melodia pasterska, Melodia pasterska, Hej, rośnie se w lesie młoda jedliczka – pastorałka)
• Jałmużna postna ( 2001 płyta nagrana razem z synem Joszko)